Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος, που ξεκινά από το μέσο στρώμα της επιδερμίδας, τα ακανθοκύτταρα. Πρόκειται για επίπεδα κύτταρα που μοιάζουν με λέπια ψαριών κάτω από το μικροσκόπιο. Αποτελεί το δεύτερο συχνότερο τύπο καρκίνου του δέρματος μετά το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα.

Εκδηλώνεται συνήθως με ένα μικρό, κόκκινο επώδυνο εξόγκωμα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Πιο συχνά εμφανίζεται στα πόδια, στο κεφάλι (χείλη, στόμα, αφτιά, τριχωτό της κεφαλής) και στο πίσω μέρος των χεριών και των βραχιόνων. Συχνά το δέρμα στα σημεία αυτά φαίνεται οπτικά σαν να έχει προκληθεί βλάβη από τον ήλιο, εμφανίζει ρυτίδες, αλλαγές στο χρώμα καθώς επίσης και απώλεια της ελαστικότητας.
Ο όγκος αρχικά είναι ανώδυνος, αν και μπορεί να παρουσιάσει πόνο, αν εξελκωθεί, και δεν επουλώνεται ποτέ. Μπορεί να εμφανιστεί σε φυσιολογικό δέρμα, σε έγκαυμα ή ουλή ή σε σημείο μιας χρόνιας φλεγμονής. Ο καρκίνος από ακανθοκύτταρα είναι πιο επιθετικός από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Μπορεί να κάνει μεταστάσεις σε άλλα σημεία, όπως στους λεμφαδένες ή στα εσωτερικά όργανα.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να ξεκινήσει από προκαρκινικούς όγκους του δέρματος, όπως η ακτινική κεράτωση (υπερκεράτωση) και καλό είναι να αντιμετωπίζεται σε αυτήν την μορφή.

Η διάγνωση βασίζεται σε βιοψία (αφαίρεση και μικροσκοπική εξέταση μικρού τμήματος) του δέρματος.

Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος, το βάθος, τη θέση και τις αποδείξεις μετάστασης του καρκίνου. Ο όγκος και το δέρμα γύρω του είναι πιθανό να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση. Μερικά άτομα επίσης χρειάζονται μεταμόσχευση δέρματος, για να αντικατασταθεί το δέρμα που αφαιρέθηκε.
Άλλες μορφές θεραπείας αποτελεί η απόξεση και ηλεκτροκαυτηρίαση του καρκίνου, κρυοθεραπεία, τοπική φαρμακευτική αγωγή, ακτινοβολία, φωτοδυναμική θεραπεία (PDT), αφαίρεση με Laser, χειρουργική εκτομή ή μικρογραφική χειρουργική εκτομή με την μέθοδο Mohs.

Η συνεχής χρήση αντηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας και άλλων μέσων προστασίας από τον ήλιο μπορεί να βοηθήσει να ελαχιστοποιηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη αλλοιώσεων στο δέρμα. Επίσης τακτικές επισκέψεις στον δερματολόγο μπορεί να γίνουν ρουτίνα, έτσι ώστε όχι μόνο το σημείο που θεραπεύτηκε στο παρελθόν αλλά και ολόκληρη η επιφάνεια του δέρματος να μπορεί να εξετασθεί.